หมอบูรณ์ ประกันสังคม

สำหรับมนุษย์เงินเดือน การจ่าย "เงินสมทบประกันสังคม" ทุกเดือนคือเรื่องปกติ แต่รู้ไหมว่าระบบนี้มีวิวัฒนาการมายาวนาน และมีการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในแต่ละยุคสมัยของนายกรัฐมนตรี! มาดูกันว่า "หลักประกัน" ของพวกเรานี้ ก่อตั้งและพัฒนามาอย่างไรบ้าง? เรื่องราวเริ่มต้นในปี พ.ศ. 2533 ในยุคของ พลเอก ชาติชาย ที่ได้มีการ ตราพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 ขึ้น ถือเป็นรากฐานสำคัญของการมีระบบประกันสังคมในไทย จากนั้น ในช่วง พ.ศ. 2533-2534 ภายใต้การบริหารของ นายอานันท์ พระราชบัญญัติประกันสังคมก็ได้ เริ่มมีผลบังคับใช้จริง เริ่มมีการ เก็บเงินสมทบ จากลูกจ้าง นายจ้าง และรัฐบาล และเริ่มให้ สิทธิประโยชน์ในกรณีเริ่มต้น แก่ผู้ประกันตน จุดเปลี่ยนที่ส่งผลโดยตรงต่อเงินในกระเป๋าผู้ประกันตนมาถึงใน พ.ศ. 2538 ในยุคของ นาย บรรหาร ที่ได้มีการ ปรับเพิ่มอัตราเงินสมทบส่วนของลูกจ้างจาก 1.5% ขึ้นเป็น 5%! ซึ่งเป็นการเพิ่มภาระการจ่ายอย่างชัดเจน และในปีเดียวกันนี้เอง ก็ได้มี การกำหนดฐานค่าจ้างสูงสุดที่ใช้คำนวณเงินสมทบไว้ที่ 15,000 บาท ซึ่งตัวเลขนี้จะ "ล็อก" เพดานเงินสมทบสูงสุดที่ 750 บาทต่อเดือนไ...

 "ตกงาน หนี้ท่วม...เงินว่างงานจะโดนอายัดไหม?" บทสนทนาที่ร้านกาแฟกับทนายใจดี ตัวละคร:  * เอนก: พนักงานขายบริษัทเอกชน วัย 35 ปี กำลังเผชิญสถานการณ์ถูกเลิกจ้าง และมีคำพิพากษาให้ชำระหนี้บัตรกดเงินสด 200,000 บาท  * สุชาติ: ทนายความรุ่นพี่ของเอนก ใจดีและมีความรู้ **(ณ ร้านกาแฟบรรยากาศสบายๆ เอนกนั่งตรงข้ามสุชาติด้วยสีหน้าเต็มไปด้วยความกังวล) เอนก: "พี่สุชาติครับ... ผมมีเรื่องกลุ้มใจอยากจะปรึกษาพี่หน่อยครับ" สุชาติ: (วางแก้วกาแฟลง ยิ้มให้อย่างใจดี) "ว่ามาเลยเอนก มีอะไรให้พี่ช่วย สีหน้าดูไม่ค่อยดีเลยนะเรา" เอนก: "คือ... เรื่องมันหลายอย่างเลยครับพี่ อย่างแรกเลยคือผมกำลังจะถูกเลิกจ้างสิ้นเดือนนี้ครับ บริษัทเขาลดขนาดองค์กร แล้วเคราะห์ซ้ำกรรมซัด ผมเพิ่งได้รับหมายศาล เป็นคำพิพากษาให้ชำระหนี้บัตรกดเงินสดอยู่สองแสนบาทครับพี่" สุชาติ: "โอ้โห... หนักเอาการเลยนะเอนก แล้วตอนนี้กังวลเรื่องอะไรมากที่สุดล่ะ?" เอนก: "ผมเครียดมากเลยครับพี่ เงินเก็บก็ไม่ค่อยจะมี แล้วพอตกงาน ผมก็ต้องไปขึ้นทะเบียนรับเงินทดแทนกรณีว่างงานจากประกันสังคมใช่ไหมครับ ผมคำนวณคร่าวๆ น...

ก้าวแรกสู่โลกการทำงานเต็มตัวของนักศึกษาจบใหม่เต็มไปด้วยสิ่งใหม่ๆ ที่ต้องเรียนรู้ หนึ่งในเรื่องสำคัญที่หลายคนอาจยังสับสนคือ "ประกันสังคม" ระบบสวัสดิการที่สำคัญของลูกจ้าง ในบทความนี้ เราจะพาไปติดตามบทสนทนาระหว่าง คุณสมใจ ฝ่ายบุคคลของบริษัทแห่งหนึ่ง กับ น้องใหม่ พนักงานที่เพิ่งเข้าทำงานวันแรก ที่จะช่วยคลายข้อสงสัยเรื่องประกันสังคม โดยเฉพาะประเด็นเรื่อง "การเริ่มมีสิทธิ์" ในสิทธิประโยชน์ต่างๆ เริ่มต้นวันแรกกับเอกสารประกันสังคม คุณสมใจ: "สวัสดีค่ะน้องใหม่ ยินดีต้อนรับสู่บริษัทของเรานะคะ วันนี้พี่จะขอแนะนำเรื่องเอกสารสำคัญนิดหน่อย หนึ่งในนั้นคือเรื่องประกันสังคมค่ะ" น้องใหม่: "สวัสดีครับคุณสมใจ พอดีผมก็สงสัยอยู่เหมือนกันครับเรื่องประกันสังคม ตอนเรียนเคยได้ยินแต่ยังไม่ค่อยเข้าใจว่าพอมาทำงานแล้วมันเกี่ยวกับเรายังไงบ้าง" คุณสมใจ: "ดีเลยค่ะ ประกันสังคมเนี่ยเป็นระบบที่สำคัญมากๆ สำหรับลูกจ้างอย่างเราค่ะ มันเหมือนการออมเงินส่วนหนึ่งของเรา บวกกับเงินที่บริษัทสมทบให้ และภาครัฐก็ช่วยอีกส่วนหนึ่ง เพื่อเป็นหลักประกันให้เราในยามที่เกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันต่างๆ ใ...

เอาล่ะเด็ก ๆ Gen Z ที่รักทั้งหลาย วันนี้ "ลุงบูรณ์ Gen X" คนนี้จะมาเมาท์มอยเรื่องที่พวกเธออาจจะทำหน้างง หรือคิดในใจว่า "ลุง! เรื่องนี้มันโบราณกว่าเพลงของ Oasis ที่ลุงเปิดฟังอีกนะ!" นั่นก็คือเรื่อง "ประกันสังคม" ของประเทศไทยเรานี่แหละ! ใช่แล้ว...ไอ้ที่หักเงินเดือนพวกเธอไปทุกเดือนนั่นแหละ ฟังดูน่าเบื่อใช่ไหมล่ะ? แต่เชื่อลุง! เรื่องนี้มันเกี่ยวกับปากท้องและความอยู่รอดของพวกเราทุกคน โดยเฉพาะในยุคที่อะไรๆ ก็ VDO... เอ๊ย! VUCA World (Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity) แบบนี้ การมี "เซฟตี้เน็ต" ไว้บ้างมันอุ่นใจกว่าเยอะนะ ลุงบูรณ์คนนี้ก็ผ่านโลกมาพอสมควร ตั้งแต่ยุคที่อินเทอร์เน็ตยังต้องต่อผ่านสายโทรศัพท์เสียงอี๊ดอ๊าด (พวกเธอคงนึกภาพไม่ออกสินะ) จนมาถึงยุคที่พวกเธอดูสตอรี่ไอจีกันเป็นกิจวัตร ลุงเห็นมาเยอะแล้วว่า "ความไม่แน่นอนคือสิ่งที่แน่นอนที่สุด" (ยกเว้นเรื่องหวยที่ไม่เคยจะถูกกับเขาสักที) วันนี้ลุงเลยอยากจะมา "แกะกล่อง" ประกันสังคมฉบับไทยแลนด์ให้พวกเธอฟังแบบเข้าใจง่าย ไม่ต้องปีนกระไดไปอ่านพระราชบัญญัติให้ปวดหัว ลุงจะเล่าตั...

เมื่อไม่นานมานี้ ได้มีการปรับปรุงแก้ไขกฎกระทรวงว่าด้วยการให้เงินทดแทนกรณีว่างงานสำหรับผู้ประกันตนในระบบประกันสังคมมาตรา 33 โดยเฉพาะในส่วนของผู้ที่ถูก "เลิกจ้าง" ให้ได้รับเงินทดแทนเพิ่มขึ้นจากเดิม 50% เป็น 60% ของค่าจ้างเฉลี่ย (คำนวณจากฐานเงินเดือนสูงสุด 15,000 บาท) เป็นระยะเวลาสูงสุด 180 วัน การเปลี่ยนแปลงนี้จุดประกายคำถามสำคัญว่า มาตรการดังกล่าวสร้างประโยชน์อย่างแท้จริงและทั่วถึงแก่ผู้ประกันตนโดยรวมหรือไม่ โดยเฉพาะเมื่อพิจารณาจากสัดส่วนของผู้ว่างงานจากสาเหตุต่างๆ รายละเอียดการเปลี่ยนแปลงและสิทธิประโยชน์เดิม ก่อนการเปลี่ยนแปลงนี้ ผู้ประกันตนมาตรา 33 ที่ว่างงานจะได้รับเงินทดแทนดังนี้:  * กรณีถูกเลิกจ้าง: ได้รับเงินทดแทน 50% ของค่าจ้างเฉลี่ย (สูงสุด 7,500 บาท/เดือน) เป็นเวลาไม่เกิน 180 วัน  * กรณีลาออกหรือสิ้นสุดสัญญาจ้าง: ได้รับเงินทดแทน 30% ของค่าจ้างเฉลี่ย (สูงสุด 4,500 บาท/เดือน) เป็นเวลาไม่เกิน 90 วัน การปรับปรุงล่าสุดได้เพิ่มอัตราเงินทดแทนเฉพาะ "กรณีถูกเลิกจ้าง" เป็น 60% (สูงสุด 9,000 บาท/เดือน) โดยยังคงระยะเวลาสูงสุดที่ 180 วัน ส่วนกรณี "ลาออกหรือสิ้นสุดสั...

ในโลกที่ทุกคนพูดถึง "การทำงานอิสระ" และ "การเลือกเวลาทำงานได้" ดูเหมือนว่าอาชีพไรเดอร์จะเป็นคำตอบที่หลายคนอยากได้ — แต่อย่าหลงกล กับคำว่า "อิสระ" เพราะความจริงคือมันเป็นแค่การหลบหนีจากการไม่มีทางเลือก! ไรเดอร์คือทางออกสุดท้ายของคนที่ไม่มีที่ไป คุณไม่ต้องการการศึกษาสูง หรือทักษะพิเศษอะไรแค่มีจักรยาน, มอเตอร์ไซค์, หรือรถยนต์ และมือถือที่เชื่อมต่อแอป — ก็พอทำงานได้แล้ว! แต่ในขณะเดียวกัน คุณต้องเผชิญกับความเสี่ยงทุกอย่างเอง! ไรเดอร์คือ "งานกันชน" ที่เปิดให้คนตกงาน คนที่ไม่สามารถหางานประจำ หรือคนที่ไม่มีทักษะสูงมากทำได้ในช่วงเวลาที่จำเป็น แต่ถ้าถามว่าเป็นอาชีพที่มั่นคงไหม? คำตอบคือไม่! ทำไม? เพราะอาชีพนี้ไม่มี "ความมั่นคง" หรือ "เส้นทางเติบโต" ไม่มีระบบสวัสดิการ ไม่มีประกันสุขภาพจากบริษัท และถ้าคุณเจ็บป่วยหรือเกิดอุบัติเหตุ — ไม่มีใครดูแล คุณต้องแบกรับความเสี่ยงทั้งหมดเอง! นั่นไม่ใช่อิสระที่แท้จริง! --- แล้วทำไมต้องออกกฎหมายคุ้มครอง? กฎหมายแรงงานในปัจจุบันไม่ได้ออกแบบมาเพื่อรองรับ "ไรเดอร์" หรือ "แรงงานแพลตฟอร์ม...