สรุปและการวิเคราะห์ผลการฟังความคิดเห็น (ประชาพิจารณ์) แก้ไขสิทธิประโยชน์ทดแทนชราภาพแห่งพระราชบัญญัติประกันสังคม

การรับฟังความคิดเห็นหลักการการปรับปรุงแก้ไขสิทธิประโยชน์กองทุนประกันสังคมกรณีชราภาพ

สรุปผลการดำเนินการรับฟังความคิดเห็นในการปรับปรุงแก้ไขสิทธิประโยชน์

กองทุนประกันสังคมกรณีชราภาพ ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533

ตามที่ได้มีกลุ่มผู้ใช้แรงงานและผู้ประกันตน ยื่นข้อเรียกร้องต่อสำนักงานประกันสังคม เพื่อขอให้พิจารณาแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 ให้สามารถนำเงินกองทุนประกันสังคมออกมาใช้บางส่วน (เงินชราภาพ) นั้น

สำนักงานประกันสังคม จึงได้จัดให้มีการรับฟังความคิดเห็นในการปรับปรุงแก้ไขสิทธิประโยชน์กองทุนประกันสังคมกรณีชราภาพ ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 โดยจัดให้มีการรับฟังความคิดเห็นจากผู้ที่เกี่ยวข้อง ในระหว่างวันที่ 1 – 30 เมษายน 2564 รวมระยะเวลา 30 วัน ทั้งนี้ เพื่อให้เป็นไปตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๔ เมษายน ๒๕๖๐ เรื่อง แนวทางการจัดทำและการเสนอร่างกฎหมายตามบทบัญญัติมาตรา ๗๗ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ประกอบมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติหลักเกณฑ์การจัดทำร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๖๒ และได้สรุปรายงานผลการรับฟังความคิดเห็นดังกล่าว โดยมีรายละเอียด ดังนี้

1. วิธีการในการรับฟังความคิดเห็น

สำนักงานประกันสังคม ได้จัดให้มีการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนผู้มีส่วนได้เสียและผู้ที่เกี่ยวข้อง แยกเป็น 2 วิธี ได้แก่ 

1) การรับฟังความคิดเห็นผ่านเว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมายของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา (http://lawtest.egov.go.th) และระบบเทคโนโลยีสารสนเทศบนเว็บไซต์ของสำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th) รวมทั้งการส่งลิงก์แบบสอบถามไปตามช่องทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ

2) การส่งแบบสอบถามความคิดเห็นไปยังภาคส่วนต่างๆ ทั้งส่วนราชการส่วนกลาง ส่วนภูมิภาคและองค์กรเอกชน ได้แก่ สภาองค์การนายจ้าง สภาองค์การลูกจ้าง เป็นต้น

หมายเหตุ สำหรับการจัดประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็นของประชาชนมิได้ดำเนินการในช่วงเวลานี้ เนื่องจากสถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) และตามมาตรการการควบคุมโรคติดต่อของภาครัฐ 

2. ประเด็นที่มีการแสดงความคิดเห็น

ความคิดเห็นของนายจ้าง ผู้ประกันตน รวมถึงประชาชนผู้ได้รับผลกระทบจากการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 ลักษณะ 3 ประโยชน์ทดแทน หมวด 7 ประโยชน์ทดแทนในกรณีชราภาพ ในประเด็นดังต่อไปนี้

1) การให้ผู้ประกันตนที่มีอายุครบ 55 ปีบริบูรณ์ สามารถเลือกได้ระหว่างรับเงินบำนาญชราภาพหรือเงินบำเหน็จชราภาพ แม้จะมีการนำส่งเงินสมทบครบตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด (ขอเลือก)

2) การให้ผู้ประกันตนสามารถนำเงินกรณีชราภาพบางส่วนไปเป็นหลักประกันการกู้เงินกับธนาคารหรือสถาบันการเงินได้ โดยหากไม่ผ่อนชำระคืนจะถูกยึดหลักประกันและได้รับเงินบำนาญ/บำเหน็จชราภาพลดลง (ขอกู้)

3) การให้ผู้ประกันตนสามารถนำเงินกรณีชราภาพบางส่วนมาใช้ก่อนมีอายุครบ 55 ปีบริบูรณ์ โดยจะได้รับเงินบำนาญ/บำเหน็จชราภาพลดลง (ขอคืน)

3. ระยะเวลาการรับฟังความคิดเห็น

ระหว่างวันที่ 1 เมษายน ถึงวันที่ 30 เมษายน 2564 เวลา ๑๖.๓๐ นาฬิกา

4. จำนวนการตอบแบบสอบถามการรับฟังความคิดเห็น

สำนักงานประกันสังคม แบ่งช่องทางการรับฟังความเห็นของประชาชนเป็น 3 ช่องทาง ดังนี้

1)    เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย                               จำนวน 20,601 ครั้ง

2)    เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม                                จำนวน 17,579 ครั้ง

3)    แบบสอบถามที่เป็นกระดาษจากหน่วยงาน/องค์กร จำนวน 1,519 คน

รวม จำนวน 39,699 ครั้ง

5. สรุปผลการรับฟังความคิดเห็น

1. จำนวนการตอบแบบสอบถาม

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• 20,601 ครั้ง

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• 17,579 ครั้ง

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• 1,519 คน

2. เพศ

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• ชาย = 8,266
• หญิง = 8,652
• ไม่ระบุ = 3,688

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• ชาย = 7,131
• หญิง = 10,448

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• ชาย = 594
• หญิง = 843
• ไม่ระบุ = 82

3. การรับชมวีดีทัศน์ก่อนตอบแบบสอบถาม

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• ใช่ = 19,777
• ไม่ใช่ = 391
• ไม่ระบุ = 433

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• ใช่ = 17,064
• ไม่ใช่ = 514
• ไม่ระบุ = 1

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• ใช่ = 716
• ไม่ใช่ = 301
• ไม่ระบุ = 502

4. สถานะผู้ประกันตน

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• ผู้ประกันตนมาตรา 33 = 11,990
• ผู้ประกันตนมาตรา 39 = 2,179
• ผู้ประกันตนมาตรา 40 = 330
• ข้าราชการ/รัฐวิสาหกิจ = 206
• อื่นๆ = 1,875
• ไม่ระบุ = 3,481

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• ผู้ประกันตนมาตรา 33 = 14,940
• ผู้ประกันตนมาตรา 39 = 1,142
• ผู้ประกันตนมาตรา 40 = 114
• ข้าราชการ/รัฐวิสาหกิจ = 443
• อื่นๆ = 938
• ไม่ระบุ = 2

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• ผู้ประกันตนมาตรา 33 = 1,433
• ผู้ประกันตนมาตรา 39 = 19
• ผู้ประกันตนมาตรา 40 = 5
• ข้าราชการ/รัฐวิสาหกิจ = 21
• อื่นๆ = 24
• ไม่ระบุ = 17

5. อายุ

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• 15-24 ปี = 185
• 25-34 ปี = 2,884
• 35-44 ปี = 7,334
• 45-54 ปี = 5,686
• 55 ปีขึ้นไป = 782
• ไม่ระบุ = 3,708

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• 15-24 ปี = 528
• 25-34 ปี = 4,395
• 35-44 ปี = 6,811
• 45-54 ปี = 4,676
• 55 ปีขึ้นไป = 1,167
• ไม่ระบุ = 1

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• 15-24 ปี = 73
• 25-34 ปี = 437
• 35-44 ปี = 494
• 45-54 ปี = 329
• 55 ปีขึ้นไป = 139
• ไม่ระบุ = 47

6. การศึกษา

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• ประถมศึกษาหรือต่ำกว่า = 1,030
• มัธยมศึกษาตอนต้น = 2,555
• มัธยมศึกษาตอนปลาย = 4,532
• ปวส./อนุปริญญา = 3,028
• ปริญญาตรี = 5,150
• สูงกว่าปริญญาตรี = 392
• ไม่ระบุ = 3,914

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• ประถมศึกษาหรือต่ำกว่า = 1,249
• มัธยมศึกษาตอนต้น = 1,996
• มัธยมศึกษาตอนปลาย = 3,272
• ปวส./อนุปริญญา = 2,559
• ปริญญาตรี = 7,705
• สูงกว่าปริญญาตรี = 798

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• ประถมศึกษาหรือต่ำกว่า = 31
• มัธยมศึกษาตอนต้น = 95
• มัธยมศึกษาตอนปลาย = 175
• ปวส./อนุปริญญา = 289
• ปริญญาตรี = 804
• สูงกว่าปริญญาตรี = 609
• ไม่ระบุ = 56

7. รายได้

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• 5,000 บาทหรือต่ำกว่า = 1,648
• 5,001 - 10,000 บาท = 2,905
• 10,001 - 15,000 บาท = 5,006
• 15,001 - 20,000 บาท = 3,275
• 20,001 - 30,000 บาท = 2,369
• มากกว่า 30,000 บาท = 1,195
• ไม่ระบุ = 4,203

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• 5,000 บาทหรือต่ำกว่า = 635
• 5,001 - 10,000 บาท = 3,233
• 10,001 - 15,000 บาท = 5,569
• 15,001 - 20,000 บาท = 3,666
• 20,001 - 30,000 บาท = 3,223
• มากกว่า 30,000 บาท = 1,253

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• 5,000 บาทหรือต่ำกว่า = 1
• 5,001 - 10,000 บาท = 160
• 10,001 - 15,000 บาท = 610
• 15,001 - 20,000 บาท = 460
• 20,001 - 30,000 บาท = 243
• มากกว่า 30,000 บาท = 40
• ไม่ระบุ = 5

8. ขอเลือก

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• เลือกรับบำนาญ = 3,523
• เลือกรับบำเหน็จ = 12,876
• ไม่ระบุ = 4,202

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• เลือกรับบำนาญ = 8,668
• เลือกรับบำเหน็จ = 8,911

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• เลือกรับบำนาญ = 955
• เลือกรับบำเหน็จ = 534
• ไม่ระบุ = 30

9. ขอคืน

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• ใช้สิทธิรับเงินชราภาพล่วงหน้า   = 13,514
• ไม่ใช้สิทธิ = 2,578
• ไม่ระบุ = 4,409

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• ใช้สิทธิรับเงินชราภาพล่วงหน้า = 9,748
• ไม่ใช้สิทธิ = 7,831

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• ใช้สิทธิรับเงินชราภาพล่วงหน้า  = 595
• ไม่ใช้สิทธิ = 869
• ไม่ระบุ = 55

10. ขอกู้

เว็บไซต์ระบบกลางทางกฎหมาย (http://lawtest.egov.go.th)

• ใช้สิทธิกู้ธนาคาร = 11,331
• ไม่ใช้สิทธิ = 3,738
• ไม่ระบุ = 4,532

เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม (https://www.sso.go.th)

• ใช้สิทธิกู้ธนาคาร = 7,780
• ไม่ใช้สิทธิ = 9,799

แบบสอบถามกระดาษ (หน่วยงาน/องค์กร)

• ใช้สิทธิกู้ธนาคาร = 636
• ไม่ใช้สิทธิ = 817
• ไม่ระบุ = 66

6. บทวิเคราะห์ความคิดเห็น

• ผลลัพธ์ของ 3 ช่องทางมีความแตกต่างกันอย่างมาก แสดงถึงกลุ่มตัวอย่างที่มีความแตกต่างกัน
• คำตอบผ่านระบบกลางทางกฎหมายมีคำตอบไม่สมบูรณ์จำนวนมาก (คิดเป็นประมาณร้อยละ 20 ของจำนวนการตอบทั้งหมดในช่องทางดังกล่าว) เนื่องจากผู้ตอบผ่านระบบกลางทางกฎหมายไม่จำเป็นต้องตอบทุกคำถามก็ได้ ในขณะที่เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคมกำหนดให้ผู้ตอบต้องตอบทุกคำถาม ทำให้ได้รับคำตอบที่ค่อนข้างครบถ้วน ทั้งนี้ ทั้งสองแหล่งสามารถมีการตอบซ้ำได้คนละหลายครั้ง ซึ่งไม่สามารถตรวจสอบได้ ในทางกลับกันคำตอบจากกระดาษมีความน่าเชื่อถือสูงสุด เนื่องจากเป็นตัวแทนหน่วยงาน/องค์กร ซึ่งมีการตอบซ้ำได้ยาก
• ผู้ตอบแบบสอบถามในทุกช่องทางส่วนใหญ่เป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 33 (ร้อยละ 71.5 ของจำนวนผู้ตอบแบบสอบถามทั้งหมด) และส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับปริญญาตรี (ร้อยละ 34.4 ของจำนวนผู้ตอบแบบสอบถามทั้งหมด)
• ผู้ตอบผ่านช่องทางแบบสอบถามที่เป็นกระดาษ มักจะเป็นผู้แทนบริษัทและหน่วยงานต่างๆ อย่างไรก็ตาม ผู้ตอบแบบสอบถามที่เป็นกระดาษจำนวนมากไม่ได้รับชมวีดีทัศน์ เนื่องจากไม่ได้เป็นการตอบผ่านระบบออนไลน์จึงหาดูวีดีทัศน์ไม่ได้หรืออาจไม่สะดวกที่จะเข้าไปรับชมวีดีทัศน์ทางสื่อออนไลน์ก่อนตอบแบบสอบถาม
• ผู้ตอบผ่านระบบกลางทางกฎหมายส่วนใหญ่เลือกรับบำเหน็จชราภาพ (ร้อยละ 62.5) ในขณะที่ผู้ตอบผ่านเว็บไซต์สำนักงานประกันสังคมเลือกรับบำเหน็จชราภาพ (ร้อยละ 49.3) และบำนาญชราภาพ (ร้อยละ 50.7) ใกล้เคียงกัน และผู้ตอบแบบสอบถามที่เป็นกระดาษส่วนใหญ่เลือกรับบำนาญชราภาพ (ร้อยละ 62.9)
• ผู้ตอบผ่านระบบกลางทางกฎหมายส่วนใหญ่เลือกใช้สิทธิขอรับเงินชราภาพล่วงหน้า (ร้อยละ 65.6) ในขณะที่ผู้ตอบผ่านเว็บไซต์สำนักงานประกันสังคมเลือกใช้สิทธิ (ร้อยละ 55.5) สูงกว่าไม่ใช้สิทธิเล็กน้อย และผู้ตอบแบบสอบถามที่เป็นกระดาษส่วนใหญ่เลือกไม่ใช่สิทธิ (ร้อยละ 57.2)
• ผู้ตอบผ่านระบบกลางทางกฎหมายส่วนใหญ่เลือกใช้สิทธิขอกู้ (ร้อยละ 55.0) ในขณะที่ผู้ตอบผ่านเว็บไซต์สำนักงานประกันสังคมเลือกไม่ใช้สิทธิ (ร้อยละ 55.7) สูงกว่าใช้สิทธิเล็กน้อย และผู้ตอบแบบสอบถามที่เป็นกระดาษเลือกไม่ใช้สิทธิ (ร้อยละ 53.8) สูงกว่าใช้สิทธิ
• จากการวิเคราะห์ผลพบว่า ไม่มีผลลัพธ์ที่เป็นเอกฉันท์เห็นตรงกันทั้ง 3 ช่องทาง โดยตัวแทนหน่วยงาน/องค์กร (ซึ่งเกือบทั้งหมดเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 33) มีความเห็นที่ตรงข้ามกับผู้ที่ตอบผ่านระบบกลางทางกฎหมาย แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของความเห็นของผู้ประกันกับตัวแทนหน่วยงาน/องค์กร อย่างชัดเจน ดังนั้น ภาครัฐควรพิจารณาให้ความสำคัญระหว่างความต้องการและความจำเป็นของผู้ประกันตน
• ผู้ตอบมีการให้ความเห็นที่เกี่ยวข้องกับเรื่องบำนาญชราภาพเป็นจำนวนมากว่า ควรปรับปรุงให้จำนวนบำนาญเพียงพอมากขึ้น รวมถึงการปรับเพิ่มเพดานค่าจ้าง และปรับสูตรการคำนวณบำนาญที่เป็นธรรมมากขึ้น ดังนั้น หากมีการแก้ไขจะทำให้ผู้ประกันตนมีความเชื่อมั่นกับระบบบำนาญมากขึ้น

7. การนำผลการรับฟังความคิดเห็นมาประกอบการพิจารณาจัดทำร่างกฎหมาย

สำนักงานประกันสังคมจะได้นำผลการรับฟังความคิดเห็นของผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการปรับปรุงแก้ไขสิทธิประโยชน์กองทุนประกันสังคมกรณีชราภาพฯ มาประกอบการพิจารณาการจัดทำคำชี้แจงและยกร่างพระราชบัญญัติประกันสังคม (ฉบับที่..) พ.ศ. .... และกฎหมายที่เกี่ยวข้องต่อไป      

ที่มา กองกฎหมายสำนักงานประกันสังคม (หมอบูรณ์ ได้รับมอบจากคุณวุฒิชัยและคุณประโยค ที่ ชั้น 2 อาคารอำนวยการ สำนักงานประกันสังคม สำนักงานใหญ่ เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2564 เวลาประมาณ 12 นาฬิกาเศษ